ΓΙΑΝΝΗΣ
ΔΟΥΛΦΗΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΙΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΧΕΩΣΗΣ
ΕΙΣΗΓΗΣΗ
Σημείο
1: Η υπερχρέωση των πολιτών/φυσικών προσώπων/νοικοκυριών
δεν οφείλεται σε υπερδανεισμό αλλά στην συντελεσθείσα αδυναμία ομαλής
αποπληρωμής των δανειακών τους υποχρεώσεων, λόγω μνημονικών πολιτικών.
- Παρά το γεγονός της μεγάλης
πιστωτικής επέκτασης από τη δεκαετία του 1990 και ιδιαίτερα του 2000, όπου και
υπήρξε στροφή προς τη χρηματοδότηση των νοικοκυριών με τη στεγαστική και
καταναλωτική πίστωση να αποδεικνύεται συμφέρουσα για τις Τράπεζες, αφενός λόγω
ενυπόθηκων εξασφαλίσεων στην πρώτη περίπτωση, αφετέρου λόγω εξωφρενικών
επιτοκίων στη δεύτερη. Η στροφή αυτή υποστηρίχθηκε στο πραγματικό γεγονός της
πολύ χαμηλότερης δανειακής επιβάρυνσης των νοικοκυριών στη χώρα μας, έναντι των
ευρωπαϊκών, αλλά και παγκοσμίως. Τα κέρδη που αποκόμισαν οι μεγαλομέτοχοι των
τραπεζών δεν προήλθαν μόνο από τους τόκους, αλλά και από τη χρηματιστηριακή
κερδοσκοπία που βασίστηκε σ’ αυτή την κερδοφορία.
Σημείο
2: Ιδιωτικό
χρέος και κρατικό χρέος συνδέονται και αλληλοτροφοδοτούνται. Πώς; Μέσω της
κρατικής πολιτικής και των νομοθετικών παρεμβάσεων με τις οποίες υλοποιείται.
Είναι αποδεδειγμένο από τα
στοιχεία της εξέλιξης των ληξιπροθέσμων οφειλών, ότι αυτές διογκώθηκαν
αλματωδώς μετά το 2010, με τις εισοδηματικές περικοπές, την υπερ-φορολόγηση των
πολιτών, την τερατώδη ύφεση και τη διόγκωση της ανεργίας, που επέβαλαν τα
μνημόνια, ενώ μέχρι τότε ήταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Αντίθετα ο συνολικός
τραπεζικός δανεισμός συνεχώς φθίνει έκτοτε.
Σημείο
3: Οι
τράπεζες έχουν ενισχυθεί ποικιλοτρόπως απορροφώντας 210 δις ευρώ περίπου από το
2009. Τα χρήματα αυτά έχουν επιβαρύνει (ή θα επιβαρύνουν) μέσω της φορολογίας
και των εισοδηματικών περικοπών τη συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων πολιτών,
και έχουν τροφοδοτήσει μια «μαύρη τρύπα».
Ήδη από το 2009 είχαν λάβει
σημαντικές κρατικές εγγυήσεις, ενώ στη συνέχεια με την υποτιθέμενη περικοπή του
κρατικού χρέους, έλαβαν περαιτέρω ενισχύσεις σε ρευστό και εγγυήσεις, με τις
οποίες επιβαρύνθηκε η συντριπτική κοινωνική πλειονότητα.
Σημείο
4: Οι
οφειλέτες αποτελούν ένα από τα πιο ευάλωτα κοινωνικά στρώματα του πληθυσμού.
Ανέκαθεν το ιδιωτικό χρέος υπήρξε μηχανισμός υποδούλωσης.
Από αρχαιοτάτων χρόνων, ένα
μέρος της δουλοκτησίας προήλθε από τους χρεωμένους ανθρώπους. Βλέπε το
σημαντικό άρθρο του Eric
Toussaint «5.000 χρόνια χρέους ως
όπλο αποστέρησης περιουσίας: Η κατάλυση των αλυσίδων των αθέμιτων ιδιωτικών
χρεών» και
το βιβλίο του Maurizio
Lazzarato «Η Κατασκευή του Χρεωμένου
Ανθρώπου».
Σημείο
5: Η
υπερχρέωση δεν ήταν αποτέλεσμα κάποιας κρίσης γενικά κι αόριστα, ούτε ως
φυσικού φαινομένου, ούτε λόγω οικονομικών δυσλειτουργιών, αλλά της διόγκωσης
της χρηματοπιστωτικής σφαίρας που κερδοσκοπεί, ενώ το πλασματικό κεφάλαιο που
εμπεριέχει αξιώνει με τίτλους και νομοθετήματα την απόκτηση ευτελώς υλικών
περιουσιακών στοιχείων.
Σημείο
6: Η κρατική
προπαγάνδα αφενός ενοχοποίησης των πολιτών για το ιδιωτικό και το κρατικό χρέος
και αφετέρου για το μονόδρομο των ακολουθούμενων πολιτικών επηρεάζει
καταθλιπτικά την κοινωνία, ενώ τίποτα από τα δύο δεν ισχύει.
Σημείο
7: Η κρατική
πολιτική διαχείρισης του ζητήματος των υπερχρεωμένων (και γενικότερα της
συντριπτικής κοινωνικής πλειονότητας) διαρκώς σκληραίνει σε βάρος τους και υπέρ
των δανειστών, είτε των τραπεζών όσον αφορά το ιδιωτικό χρέος, είτε των ξένων
δανειστών όσον αφορά το κρατικό, με στόχο την υφαρπαγή / εκποίηση των
περιουσιακών στοιχείων.
Σημείο
8: Δανεισμός
και Χρήμα – εν προκειμένω νόμισμα – συνδέονται στενά μεταξύ τους. Βλέπε το
εξαιρετικό ιστορικό βιβλίο «5.000 Χρόνια
Χρέους» του David
Graeber. Επίσης η υπεραξίωση του
νομίσματος και η συναφής απαξίωση των εμπράγματων περιουσιακών στοιχείων και
της αμοιβής της εργασίας, επιδεινώνουν το πρόβλημα.
Σημείο
9: Οι
εφαρμοζόμενες πολιτικές δεν επιλύουν, αλλά τουναντίον επιδεινώνουν το πρόβλημα
της υπερχρέωσης, σε αντιδιαστολή με τους διακηρυγμένους στόχους τους.
Συμπέρασμα
1: Βασική
πτυχή και στόχος των πολιτικών η συγκεντροποίηση των (εμπράγματων)
περιουσιακών στοιχείων στους ισχυρούς του χρηματιστικού κεφαλαίου δια
υφαρπαγής.
Συμπέρασμα
2: Τα
αποτελέσματα των πολιτικών αυτών και της αντιμετώπισης του ζητήματος είναι πολύ
ευρύτερα από το ίδιο:
Δεν
είναι μόνο η σε πρώτη φάση ενίσχυση του ρόλου των Τραπεζών στον έλεγχο
της οικονομίας και την ανακατανομή του πλούτου μέσω κερδοσκοπικών μηχανισμών. Είναι
η αναδιάταξη της οικονομικής δομής σε ένα αποικιοκρατούμενο μοντέλο μιας ζώνης
πολυεθνικών μεγαπόλων διεθνούς εξωστρέφειας σε γενικό τοπίο μαρασμού και
ερήμωσης.
Ερώτημα:
Υπάρχει εναλλακτική διέξοδος;
Η
μόνη ριζική αντιμετώπιση του ζητήματος της υπερχρέωσης,
είναι η υιοθέτηση μιας μακροπρόθεσμης γενικευμένης ρύθμισης
των δανείων με σεισάχθεια βάσει κοινωνικών κριτηρίων μέσω διαφόρων
παραμέτρων και με διαφανή τρόπο για όλα τα κοινωνικά στρώματα που έχουν πληγεί
όλα αυτά τα χρόνια της μνημονιακής πολιτικής, που θα απαλλάξει από υπέρμετρα
και άδικα βάρη τους δανειολήπτες και θα διευκολύνει την αποπληρωμή σε βάθος
χρόνου του υπολοίπου τους, καθώς και αναθεώρηση της άγριας μνημονιακής
φορολογίας με διαγραφή οφειλών.
Η
εναλλακτική διέξοδος έχει όνομα: Σεισάχθεια
Στοιχεία
μιας τέτοιας σεισάχθειας μπορούν να αποτελέσουν η διαγραφή τόκων λόγω
υπερβολικών επιτοκίων στις πιστωτικές κάρτες και τα καταναλωτικά δάνεια, η
αναλογική με τις εισοδηματικές περικοπές διαγραφή ετήσιων δόσεων στεγαστικών
δανείων για την περίοδο από το 2010 (σταδιακά), πάγωμα οφειλών του
υπερβάλλοντος σε σχέση με τις τρέχουσες αξίες ακινήτων των ενυπόθηκων δανείων
επανεξέτασή του παγωμένου ποσού σε συσχέτιση με την αξία του ακινήτου κατά την
εξόφληση του υπολοίπου της.
Πέραν
των παραπάνω γενικών ρυθμίσεων, απαιτείται, ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο ώστε να
εξετάζεται κατά περίπτωση η υπερχρέωση με συνδυασμό αντικειμενικών κριτηρίων
(εισοδηματική και περιουσιακή κατάσταση, ποσοστό αποπληρωμής οφειλών, αξία
ενυποθήκου/ων ή μη ακινήτου/ων, εξασφάλιση αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης κλπ)
σε πρώτη φάση από δημόσιο φορέα με υποχρεωτική ρύθμιση από τις τράπεζες και σε
δεύτερη φάση δικαστικά εφόσον δεν ικανοποιείται ο οφειλέτης, όσον αφορά α. τα
δάνεια ιδιωτών, β. τα επιχειρηματικά δάνεια.
Για
να είναι εφικτό κάτι τέτοιο, απαραίτητη προϋπόθεση είναι ένα άλλο τραπεζικό
σύστημα, εθνικοποιημένο και με κοινωνικό έλεγχο που θα λειτουργεί στην
κατεύθυνση της εξυπηρέτησης των κοινωνικών και οικονομικών αναγκών.
Για την εφαρμογή ενός τέτοιου πλαισίου
είναι απαραίτητο το πάγωμα των διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης, για όσο
διάστημα απαιτείται, ώστε να υλοποιηθεί, με νομοθετική ρύθμιση.
Προϋποθέσεις: έξοδος από την ευρωζώνη
και ανάκτηση νομισματικής κυριαρχίας και παύση πληρωμών του κρατικού χρέους με
στόχο τη διαγραφή του.
Αυτές
άλλωστε ήταν δύο από τις δύο βασικότερες γενεσιουργές αιτίες του φαύλου κύκλου
της εγχώριας «κρίσης», ως βασικοί κρίκοι του μοντέλου συσσώρευσης και της
παγκοσμιοποιητικής διαδικασίας του νεοφιλελευθερισμού.
Τέσσερις
είναι οι πηγές των πόρων που μπορούν χρηματοδοτήσουν το πλαίσιο
αυτό διαγραφής και ρύθμισης χρεών: α) από τον κρατικό προϋπολογισμό με την
έκδοση εθνικού νομίσματος β) από την παύση πληρωμών του κρατικού χρέους και τη
μονομερή διαγραφή του γ) από την βελτίωση των φορολογικών εσόδων λόγω αύξησης
του ΑΕΠ δ) από την φορολογική μεταρρύθμιση σε βάρος των επιχειρηματικών κερδών
και όλων των μορφών του συσσωρευμένου μεγάλου πλούτου και από την καταπολέμηση
της φοροδιαφυγής. (Π.χ. αναδρομική φορολόγηση των υψηλών κερδών επιχειρήσεων
που ελαφρύνθηκαν στο ίδιο διάστημα, υπεράκτιων εταιριών, διερεύνηση εξαγωγής
κεφαλαίων και καταθέσεις στο εξωτερικό κλπ)
Κλειδί: η αντιστροφή του υφεσιακού
σπιράλ με μια αναπτυξιακή τροχιά σε μια ενδογενή οικονομική διάρθρωση και μια
άλλη κοινωνική κατεύθυνση. Μόνο με τον τρόπο αυτό, θα αντιστραφεί ο
αποπληθωρισμός, θα απορροφηθεί η ανεργία, θα αποκατασταθούν τα εισοδήματα, οι
τιμές των ακινήτων, θα ομαλοποιηθεί η αποπληρωμή των όποιων οφειλών και
θα απομακρυνθεί η οικονομική ασφυξία, ενώ οι ισχυροί του χρήματος θα χλωμιάσουν
και το πλασματικό τους κεφάλαιο θα αποδυναμωθεί.
Πρόταση
Η ριζοσπαστική αντιμετώπιση
του ζητήματος των μη δυναμένων να εξυπηρετηθούν δανείων, που μπορεί να γίνει
μόνο από μια άλλη κυβέρνηση που θα καταργούσε τις μνημονιακές δεσμεύσεις και με
τις προϋποθέσεις που αναφέραμε παραπάνω, με μια λογική Σεισάχθειας, πρέπει να
υπαγορεύεται από τις εξής στοχεύσεις:
1) ανακούφιση των νοικοκυριών
από βάρη στα οποία δεν μπορούν αντικειμενικά να ανταποκριθούν, 2) τόνωση της
εσωτερικής ζήτησης, 3) εξομάλυνση της κτηματαγοράς, 4) εξυγίανση του δανειακού
χαρτοφυλακίου των πιστωτικών ιδρυμάτων
Δεδομένου ότι στο ζήτημα της
αδυναμίας εξυπηρέτησης των δανειακών υποχρεώσεων των πολιτών - φυσικών προσώπων
υπάρχουν δύο πτυχές:
Α) Αδυναμία ομαλής αποπληρωμής
λόγω των μνημονιακών εισοδηματικών περικοπών.
Β) Υπερχρέωση λόγω υπέρμετρης
χρηματοδότησης στην περίοδο της αλόγιστης πιστωτικής επέκτασης του τραπεζικού
συστήματος.
Η νομοθετική αυτή παρέμβαση θα
πρέπει να στηριχθεί σε δύο άξονες.
1) Μια γενική υποχρεωτική νομοθετική ρύθμιση που θα αφορά όλους τους
συνταξιούχους, τους δημόσιους υπαλλήλους και όσους εκ των ιδιωτικών υπαλλήλων
εξαναγκάστηκαν να συνομολογήσουν συμβάσεις με μισθολογικές μειώσεις που θα
προβλέπει διαγραφή των ποσών των δόσεων των δανείων από το 2010 και εφεξής,
ανάλογη με τις εισοδηματικές περικοπές που υπέστησαν.
Λογική
Σεισάχθειας - Βασικές αρχές
Α
Γενικευμένη ρύθμιση
Στεγαστικά
δάνεια
Αναλογική διαγραφή δόσεων
δανείων για την περίοδο από το 2010, ετησίως ανάλογη με τις εισοδηματικές
περικοπές (σταδιακά) για όλα τα δάνεια (κόκκινα και μη – για λόγους ίσης
μεταχείρισης). (Εννοείται πως όσοι απώλεσαν την εργασία τους η διαγραφή θα
είναι ολική)
Να
θυμίσουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ το 2012
είχε καταθέσει σχετικό νομοσχέδιο για τη διαγραφή εκ των τραπεζικών οφειλών των
δανειοληπτών ποσών ανάλογων με τις εισοδηματικές περικοπές από το 2010.
Θα πρέπει να υιοθετηθεί μια
λογική που θα προσαρμόζει την αξία των ενυπόθηκων δανείων ώστε να αντιστοιχούν
στην τρέχουσα αξία του ακινήτου και την καθιέρωση της ευθύνης του δανειολήπτη
μέχρι το ύψος της συγκεκριμένης αξίας ακινήτου και της εξάντλησης της
συγκεκριμένης υποχρέωσής του από το συγκεκριμένο ακίνητο και μόνον.
Πάγωμα
οφειλών: Διαχωρισμός
υπολοίπων οφειλής ενυπόθηκων δανείων σε ποσόν που αντιστοιχεί στις αξίες των
ακινήτων και σε ποσόν που τις υπερβαίνει. Εξυπηρέτηση με βάση το πρώτο ποσόν
και πάγωμα της οφειλής του υπερβάλλοντος ποσού. Μετά την εξόφληση της πρώτης
οφειλής, επανεξέταση του παγωμένου ποσού σε συσχέτιση με την τρέχουσα τότε αξία
του ακινήτου και ενδεχόμενη διαγραφή του (εν όλω ή εν μέρει).
Καταναλωτικά
δάνεια – κάρτες
Διαγραφή τόκων λόγω
υπερβολικών επιτοκίων (18% - 20%) από ένταξη στην ευρωζώνη, με αναδρομικό
εκτοκισμό έως 8%. (επιτόκιο στεγαστικών πλέον ευλόγου ασφαλίστρου κινδύνου),
και στη συνέχεια εφαρμογή της ίδιας παραπάνω αρχής.
2) Μια υποχρεωτική για τις τράπεζες νομοθετική ρύθμιση, όπου θα μπορεί να
ζητήσει την υπαγωγή του το κάθε φυσικό πρόσωπο, που θα αφορά όλους ανεξαιρέτως
τους δανειολήπτες στα πρότυπα του Νόμου Κατσέλη με βελτιωμένες προβλέψεις (θα
μπορούν να υπαχθούν και οι υπαγόμενοι στην πρώτη περίπτωση), ώστε να εξετάζεται κατά περίπτωση η
υπερχρέωση με συνδυασμό αντικειμενικών κριτηρίων (εισοδηματική και περιουσιακή
κατάσταση, ποσοστό αποπληρωμής οφειλών, αξία ενυποθήκου/ων ή μη ακινήτου/ων,
εξασφάλιση αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης κλπ) σε πρώτη φάση από δημόσιο φορέα
με υποχρεωτική ρύθμιση από τις τράπεζες και σε δεύτερη φάση δικαστικά εφόσον
δεν ικανοποιείται ο οφειλέτης, όσον αφορά α. τα δάνεια ιδιωτών, β. τα
επιχειρηματικά δάνεια.
Ο κάθε δανειολήπτης θα
προσφεύγει ατομικά για την υπαγωγή του, εκθέτοντας όλα τα προσωπικά
εισοδηματικά και περιουσιακά δεδομένα και το σύνολο των υποχρεώσεών του.
Η αίτηση υπαγωγής δεν θα
γίνεται σε δικαστικό σώμα, αλλά σε ένα σώμα δημοσίων λειτουργών μιας ειδικής
δημόσιας υπηρεσίας (όπως π.χ. Γενική Γραμματεία Καταναλωτή Υπουργείου
Εμπορίου). Με τον τρόπο αυτό θα αποσυμφορηθούν τα ειρηνοδικεία, από τον
τεράστιο όγκο των αιτήσεων υπαγωγής στο νόμο Κατσέλη που εκκρεμούν, θα
αφαιρεθεί το ζήτημα από τη δικαιοδοσία του δικαστικού σώματος που δεν είναι
κατά κανόνα γνώστης του αντικειμένου, θα αποφευχθούν έξοδα από τους
δανειολήπτες και θα εξορθολογιστεί ο κύκλος των μεσαζόντων που έχει
δημιουργηθεί από την εφαρμογή του υφιστάμενου νόμου Κατσέλη, που είναι
ανεξέλεγκτος τόσο ως προς τις παρεχόμενες υπηρεσίες, όσο και ως προ τις
αμοιβές.
Η υπηρεσία θα στελεχωθεί με
εξειδικευμένους νομικούς και οικονομολόγους (κατά προτίμηση του τραπεζικού
κλάδου), αποκλειστικής απασχόλησης, για να εξετάζει τα υποβαλλόμενα αιτήματα.
Έτσι θα μπορέσουν να απορροφηθούν δικηγόροι που έχουν ασχοληθεί με το θέμα, όσο
και πρώην τραπεζοϋπάλληλοι.
Το περιεχόμενο της ρύθμισης θα
περιλαμβάνει διαγραφή δανειακών υποχρεώσεων (κεφαλαίου και ληξιπρόθεσμων
δεδουλευμένων τόκων), επιμήκυνση περιόδου αποπληρωμής, μείωση ενδεχομένως
επιτοκίου ιδιαίτερα σε περίπτωση που αφορά καταναλωτική πίστη.
Η απόφαση θα λαμβάνεται από
Επιτροπή της υπηρεσίας (πενταμελή) που θα αποτελείται π.χ. από 1 δικηγόρο, 1
οικονομολόγο, 1 εκπρόσωπο αναγνωρισμένου κοινωνικού φορέα - πχ. Καταναλωτικής
ένωσης, 1 εκπρόσωπο Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας, 1 ένα αιρετό εκπρόσωπο
πολιτειακού σώματος. Οι αποφάσεις της Επιτροπής θα είναι υποχρεωτικές για τις
Τράπεζες (ενδεχομένως και με μια διαδικασία ένστασης και επανεξέτασης, από
Δευτεροβάθμιο Όργανο).
Στην επιτροπή θα συμμετέχει
συμβουλευτικά και εκπρόσωπος της Τράπεζας για την αξιολόγηση της κεφαλαιακής
απώλειας που θα υποστεί και την αναπλήρωσή της. Τα κριτήρια για την απόφαση θα
στηρίζονται σε αντικειμενικά στοιχεία και παραμέτρους, όπως η εισοδηματική
κατάσταση, τα όρια αξιοπρεπούς διαβίωσης, η πραγματική αξία του ενυπόθηκου
ακινήτου και της ακίνητης και κινητής περιουσίας του οφειλέτη, το ισχύον επιτόκιο
κατά τη διάρκεια εκτοκισμού και το αποπληρωθέν ποσόν κλπ.
Θα προβλέπεται διαφορετική
μεταχείριση μεταξύ δύο κατηγοριών δανείων.
Α) Υποχρεώσεις από
καταναλωτικά δάνεια ή πιστωτικές κάρτες χωρίς εξασφάλιση.
Β) Ενυπόθηκα δάνεια στεγαστικά
κυρίως ή καταναλωτικά με εξασφαλίσεις.
Στην πρώτη περίπτωση και
δεδομένων των υψηλών επιτοκίων επιβάρυνσης λόγω αυξημένου ασφαλίστρου κινδύνου
που ουσιαστικά έχουν αποπληρώσει μεγάλο μέρος του κεφαλαίου αν εκτοκίζονταν με
κανονικά επιτόκια, θα υπάρχει δυνατότητα μεγαλύτερων διαγραφών.
Στη δεύτερη περίπτωση των
ενυπόθηκων δανείων θα προβλέπεται κυρίως επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής
και δευτερευόντως διαγραφή κεφαλαίου που θα συναρτάται με το αποπληρωθέν μέρος
του δανείου και την πραγματική αξία του ενυπόθηκου ακινήτου.
Η προβλεπόμενη διαγραφή δεν θα
συνδέεται απαραίτητα με την υποχρεωτική εκποίηση άλλης ακίνητης περιουσίας,
δεδομένων των άθλιων συνθηκών της κτηματαγοράς, αλλά θα μπορεί να συνδέεται με
τον συμψηφισμό καταθέσεων ή ρευστοποίηση χρηματοοικονομικών επενδυτικών
προϊόντων. Εξυπακούεται ότι σε περίπτωση μη διαγραφής δεν θα συζητείται
οποιαδήποτε εκποίηση.
Όσοι υπάγονται στο νόμο δεν θα
αποκλείονται από την τραπεζική αγορά, αλλά τα νέα δάνεια που θα μπορούν να
λαμβάνουν θα εγκρίνονται με ειδική γνωμάτευση για το ύψος, τους όρους και τις
προϋποθέσεις από την Επιτροπή που έλαβε την απόφαση υπαγωγής.
Στο νόμο θα μπορούν να
υπάγονται και ενήμεροι δανειολήπτες για τη ρύθμιση του ανεξόφλητου υπολοίπου
των οφειλών τους σε εξορθολογισμένη βάση, ανάλογα με τα τρέχοντα εισοδηματικά
τους δεδομένα.
Ο εκπρόσωπος των τραπεζών θα
συντάσσει και θα υποβάλει έκθεση μετά την κατ' αρχήν αποδοχή του σχεδίου
ρύθμισης με τις επιπτώσεις ενδεχόμενης διαγραφής ποσών οφειλομένου κεφαλαίου,
ώστε να εξασφαλίζεται η συμμετρία των απωλειών μεταξύ των τραπεζών. Επίσης θα
περιλαμβάνει τον υπολογισμό των απωλειών κάθε τράπεζας, παράλληλα με τα οφέλη
που αποκόμισε από την αρχή της εξυπηρέτησης κάθε δανείου, και τι θα μπορούσε σε
ρεαλιστική βάση να εισπράξει με βάση τις πραγματικές αγοραίες αξίες της ακίνητης
περιουσίας του δανειολήπτη
Εκτιμάται
ότι με τις παραπάνω ρυθμίσεις, οι διαγραφές που θα προκύψουν θα ανέλθουν στο
30% περίπου των καθυστερημένων οφειλών των νοικοκυριών, δηλαδή από τα 32 δις
καθυστερούμενα δάνεια θα διαγραφεί ποσόν περίπου 10 δις ευρώ, όσο και το
αδιάθετο από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, με το οποίο έχουν επιβαρυνθεί
ουσιαστικά οι φορολογούμενοι πολίτες. Η επιβάρυνση αυτή δεν θα προκαλέσει κανένα πρόσθετο
βάρος ούτε στο κρατικό χρέος, ούτε στους τραπεζικούς ισολογισμούς. Τίθεται
λοιπόν το εύλογο, ρητορικό βέβαια, ερώτημα γιατί οι τράπεζες προτιμούν να
πουλήσουν το χαρτοφυλάκιό τους σε αρπακτικά distress funds, με μεγαλύτερες ίσως
εκπτώσεις, αντί να προβούν σε ρυθμίσεις με τους δανειολήπτες με μερική διαγραφή
και εξυγίανση του, που δεν θα τους κοστίσει σχεδόν τίποτε. Εξ άλλου μπορούν
εύλογα να ελπίζουν ότι μια νέα ανακεφαλαιοποίηση σε βάρος των φορολογουμένων
πολιτών και αποψίλωσης μάλλον και των καταθέσεων των μικροαποταμιευτών θα
προκύψει, εν όψει και της εκποίησής τους σε διεθνείς τραπεζικούς ομίλους. Είναι
φανερό λοιπόν ότι οι στόχοι της σχεδιαζόμενης πολιτικής, τόσο από πλευράς
φορολογίας των ακινήτων από το κράτος, όσο και τη νομοθετική παρέμβαση «υπέρ
των Τραπεζών» με την απελευθέρωση των πλειστηριασμών αποβλέπουν στην υφαρπαγή
της ακίνητης περιουσίας.
Αναστροφή
τετελεσμένων
Δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει
και μια ακόμη παράμετρος. Σε όλα αυτά τα χρόνια έχουν συντελεστεί πράξεις
εκποίησης – είτε με αναγκαστικά μέτρα / πλειστηριασμούς, είτε με άτυπο
εξαναγκασμό και πίεσης των οφειλετών – και αποστέρησης ακίνητης περιουσίας με
εξευτελιστικούς όρους. Οι περιπτώσεις αυτές θα πρέπει να επαναξετασθούν, από
ένα ειδικό τμήμα του δημόσιου φορέα που προτείνεται, και να λαμβάνονται μέτρα
αντιστροφής των πράξεων αυτών, με συγκεκριμένους όρους και αίσθημα δικαίου για
όλες τις πλευρές.
Ας θυμηθούμε την περίοδο μετά
τη λήξη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου και της κατοχής της χώρας μας,
πραγματοποίηθηκε νομοθετική παρέμβαση – έστω και με αδυναμίες και παλινωδίες –
που δικαίωνε όσους αναγκάστηκαν να εκποιήσουν την ακίνητη περιουσία τους στους
μαυραγορίτες της κατοχικής περιόδου για ένα κομμάτι ψωμί.
Σημείωση:
Αν μπορούσε
κανείς να διερευνήσει τους μετόχους πίσω από τα funds που έχουν αδειοδοτηθεί
από την «Τράπεζα της Ελλάδος» να εξαγοράζουν τα «κόκκινα» και όχι μόνο δάνεια
των Τραπεζών, θα μπορούσε ίσως να ανακαλύψει είτε πρώην μεγαλομετόχους αυτών,
είτε διεθνείς κερδοσκόπους που συνδέονται με τους σημερινούς ξένους μετόχους
τους, είτε εγχώριους παράγοντες που δραστηριοποιούνται τα τελευταία χρόνια
ασκώντας πιέσεις στους δανειολήπτες με εισπρακτικές εταιρίες.
Παραπομπή:
Eric Toussaint
«5.000 χρόνια χρέους ως όπλο αποστέρησης περιουσίας: Η κατάλυση των αλυσίδων
των αθέμιτων ιδιωτικών χρεών»
Σάββατο 1 Απριλίου 2017
Τετάρτη 19 Απριλίου 2017
